Đừng bỏ cuộc

Gần hai giờ sáng, phía ngoài văn phòng, một cặp vẫn đang tâm sự. Dù ánh đèn 7-11 hắt ra, mắt vẫn díu lại, chẳng nhìn được rõ mặt. Mấy ngày trước, vài khách hàng lớn bắt đầu sử dụng dịch vụ, lượng thông tin tăng mạnh. Hệ thống như nhà cấp 4 chặn đường bão cấp 8, dột vô số chỗ. Hy vọng đây là đêm cuối. Mọi người đã giải quyết được nhiều vấn đề. Giấc ngủ sẽ trở lại sau những ngày thấp thỏm trông con mọn.

Tôi làm việc ở một startup đã vài năm. Làm việc ở đây cảm giác như lái tàu hoả từ thời Liên Xô trên đường ray chưa tồn tại. Tàu vừa chạy vừa xây đường, bằng bất cứ gì có được xung quanh. Xây lúc nhanh lúc chậm. Đường lúc lên lúc xuống. Nhưng quan trọng nhất là tàu vẫn phải chạy.

Thiếu người, bắt đầu sau, và ít tiền, nhưng vẫn làm tốt hơn những công ty cạnh tranh, không có cách khẳng định "tôi giỏi" nào đơn giản mà mạnh mẽ hơn vậy. Những ngày đó, bạn đi trên mây và thế giới là của riêng mình bạn. Và cũng có những ngày như hôm nay, người gồng, đầu cúi, mắt nhìn không qua được mặt bàn. Công việc là một chuỗi dài những sai lầm ngu xuẩn.

Lúc nhỏ, ba mẹ hay nói lớn lên sẽ làm được cái này cái kia. Đầu lớp một đạp được xe. Lên cấp ba làm được trại 26/3. Vào đại học tự lập. Như thể bên trong có những cái công tắc màu nhiệm, đủ tuổi thì công tắt bật, sẽ hiểu được những hệ thống bự đùng, thấu sự đời, và đạt niết bàn. Theo đúng thứ tự như vậy.

Có điều, sau hai startups thất bại, vẫn chưa cái công tắc nào được bật. Chỉ có công việc là khó hơn. Nhiều khi sợ hãi, như người bơi xa sợ đuối nước, chỉ muốn quay đầu, mọi áp lực này sẽ biến mất. Không còn những cuộc gọi lúc nửa đêm. Không còn những đêm dài một mình trước màn hình, nghe dưới da nhịp tim tăng dần. Không còn vò đầu bứt tóc, bất lực trước những câu hỏi tại sao. Nhưng làm startup nhiều hạn chế. Không có lưới bảo hiểm. Giờ mà buông bỏ, khó quá không làm, thì sau lưng cũng không còn ai làm cả.

Từ dòng code đầu tiên, chật vật mới xử lý hết 20k requests trên con máy ảo bé tí, đến giờ mỗi ngày vài "Tê" đi ra đi vào, hệ thống và mọi người xung quanh nó đã dậy thì biết bao nhiêu lần, có cả chết đi sống lại, đều là nhờ không bỏ cuộc mà tìm được lối ra.

Không có một bí kíp luôn đúng cho các vấn đề của một hệ thống phức tạp. Quan trọng là kiên nhẫn và đừng quá khó khăn với bản thân. Nhìn được chuỗi sai lầm ngu xuẩn là đi được bước đầu tiên rồi. Giải quyết một vấn đề, tàu chạy được một ngày. Giải quyết một vấn đề nữa, chạy thêm một ngày. Rồi vấn đề thứ ba, thứ tư, thứ năm. Đến cuối cùng của chuỗi ngu xuẩn, là đến đích rồi. Hoặc là thế, hoặc là thất bại và có được một bài blog ngon lành trên con đường chống dốt. An toàn hạnh phúc với những dự án bé bé xinh xinh, rồi sao chịu được sóng to gió lớn?

Có lẽ, đó là cái công tắc cuối cùng, đã được bật từ lâu.

Sleep is for the weak.

I am weak.

P/s: Sau khi lên nháp ý tưởng bài blog này, hệ thống của tôi bị sập mất Kafka - lần đầu sau gần 5 năm. Tốn thêm bốn tiếng căng thẳng mới giải quyết được vấn đề. Một minh chứng về việc một hệ thống IT chỉ tồn tại giữa những lần bị sập, và không có lần sập cuối cùng.