Good grades, good opportunities

When I was a kid, happiness was a number. If I did my math right, and conveniently ignored whether there was an actual kid who wanted to count his candies rather than just ate them all before his siblings knew, I would get a 10. I knew mom would give me 500 VND for that. If I got lucky and didn't misspell my writing, I would get another 10.

With 1000 VND, I could buy a new pencil and do ever more math, and perhaps the guys in Harvard would notice me. Or screw math, I could buy ice-cream and be the happiest boy on earth. The neighbor kid, Linh, couldn't be as happy as I was, she always got 9s.

src: yelp.com

But people seemed to have trouble with my happiness. School was hell for a 6 year-old. Right when I knew how to count, they wanted me to add and subtract. By the time I knew that if I had 8 candies and gave to Linh 3, I would have only 5 left (why would I want to do that!), they had already had multiplication, division and fraction in mind. As if giving 3 candies to Linh wasn't bad enough, was I supposed to share half a candy with her?

src: glasbergen.com

One goal after another and I found myself procrastinating throughout my adolescent, not in the sense that I delayed the assignment till morning of the submission day like you did last semester, but in the sense that I chose to do the easy and amusing instead of ones that actually mattered. School was hell, yeah, but it was also easy. School is designed so that as long as you follow instructions, do what you are told, and spend less time making duck face on Facebook, you would get a decent grade. What is hard is to know what you want in this life, and how to achieve it (unless your lifetime wish was to follow instructions, in which case you can make life better by being a police). It is ridiculously hard. It is hard because people would teach you the pythagorean theorem but wouldn't teach you how to listen to your heart. And it is ridiculous because it is weird to think of a system in which you have to ask for permission to go to toilet as the one that would empower you to do whatever the heck you want to in your life.

I did what I was told and was promised that I would be successful. Finish course CS404, which is a prerequisite for CS503. Get 80% of this assignment for HD. Go intern at that company, they do agile, which is hot. Those are clear, obvious instructions.

"If all your friends jumped off a bridge then would you too?" is the most stupid mocking question for people in their early 20s. Because when you are 20-something, there is no actual cliff with a warning sign "Do not jump unless you are Chuck Norris", and peer pressure is real. When everyone you know is either doing something, or telling you to do something, it requires enormous will power to do otherwise.

By the time I graduated, I didn't know how to do tax or why should I pay tax. Nor did I know how to fix my bike. Heck I didn't even know that when I asked a girl out, I was supposed to plan the whole day instead of saying "wherever, I am easy going". Which, boys, was totally acceptable for a girl to say. Double standard! But I knew how to make something as simple as a spreadsheet sound complicated and called it by a jargon, database. And people paid me a shit load of money, which was nice.

In fact, people paid me too much that I could buy more ice-cream than I would ever be able to consume. And that wasn't the ultimate happiness the 6-year-old me thought. Even though having a bigger ice-cream cone than the kid next to me is still pretty badass.

At times, I think I have this hole in my chest that I need to fill. As time gone by, I learned that competing who has a bigger ice-cream cone with a kid is evil, his mom told me so. I had some experience asking girls out. And I also started to hate people who call everything with columns and rows a database. Excuse me, that is my privilege!

I don't think spending a whole lot of time with books, paper and pencils is a bad idea at all. I have had more enjoyable time with my own thoughts that with numerous people. But if it is not your thing, don't bother. If you have been in a Work Place Preparation course, someone should have told you about the classic question "Where do you want to be in the next 5 years?". To be frank, it is impossible to see where the path you are going will take you. But you can always choose the medium to get there, be it bicycle, airplane or bare feet. Study hard and get good grades is just one among many things you can do in your life. And by focusing too much on a part, you miss the whole spectrum of possibilities and opportunities. Do you know how sad it is for a puppy to look at a rainbow?

P/s: in case you are wondering what does a dog have anything to do with rainbow, dogs are sorta color blind, they can't see as many colors as we can. Dogs' rainbow looks like this.

And we, too, are sorta colorblind, compared to mantis shrimp. Everything is perspective. Or perspective is everything. I don't know.

============================

Hồi nhỏ đi học, hạnh phúc là một con số. Nếu như tôi làm toán đúng, và không hỏi ngược làm sao lại có đứa dở hơi ngồi đếm kẹo mà không ăn hết đi cho rồi, tôi sẽ được một con 10. Má sẽ cho tôi 500 đồng. Hôm nào tôi hên, viết đúng chính tả, tôi lại được một con 10 nữa.

Có một ngàn, tôi sẽ mua được cây bút chì mới, làm thêm nhiều bài toán nữa, và những người ở viện đại học sẽ chú ý đến tôi. Nhưng mà kệ mẹ viện đại học, tôi mua kem và vui hết chỗ nói. Con Linh hàng xóm không thể nào hạnh phúc hơn tôi được, nó toàn được 9 điểm.

src: twimg.com

Nhưng mà mấy người ở trường hình như không có dễ hạnh phúc như tôi. Ngay khi tôi biết đếm, người ta muốn tôi làm tính cộng với trừ. Lúc mà tôi biết là nếu tôi có 8 cây kẹo và cho con Linh 3 cái, tôi sẽ có 5 cây kẹo (sao tôi lại phải chia kẹo với nó?), thì người ta đã nghĩ đến phép nhân, chia, và phân số rồi. Làm như đưa kẹo cho con Linh chưa đủ thảm, tôi còn phải chia với nó nửa viên kẹo chắc?

Hết phép tính rồi đến đạo hàm, tôi chạy theo mấy con số hoài và chần chừ cả thời thiếu niên. Không phải chần chừ kiểu ngâm tiểu luận đến tận ngày chót như mấy ba vừa làm học kỳ trước đâu. Nhưng mà tôi cứ làm hoài mấy thứ dễ, mà bỏ bê những thứ quan trọng. Trường học thiệt gò bó, nhưng mà dễ òm. Trong trường, miễn là bạn học theo sách, làm những bài tập người ta bảo bạn làm, và bớt chu mỏ trên Facebook lại, thì bạn có được con điểm đàng hoàng. Nhưng mà biết bạn muốn gì trong cuộc sống, và làm gì để đạt được, thì khó kinh khủng luôn (trừ khi bạn tính nói với tôi khao khát cuộc đời bạn là sống theo một cuốn sách, trong trường hợp đó, bạn có thể cân nhắc làm công an). Nó khó tại vì người ta dạy bạn định lý Pythagore chứ hông có dạy bạn lắng nghe ruột gan mình. Và thiệt là kinh khủng khi cái nơi mà bạn muốn đi vệ sinh cũng phải xin phép lại được quảng bá là nơi chấp cánh cho mọi ước mơ điên khùng.

src: primaryeflresources

Nên là hồi đó tôi cứ làm theo lời người ta bảo, và được hứa là tôi sẽ thành công. Học xong khoá CS404, rồi lên CS503. Làm xong 80% tiểu luận để được điểm tốt. Đi thực tập ở công ty nọ, tụi nó làm agile, đang hot. Đó là những định hướng rõ ràng.

"Nếu mấy đứa bạn mày nhảy cầu, mày có nhảy không?" là câu hỏi vừa móc họng, vừa ngu si nhất trần đời. Vì mấy khi trong đời này, bạn thấy cây cầu nào có bảng "Cấm nhảy, trừ Chuck Norris"? Và áp lực xã hội thì mạnh hơn cả trọng lực. Khi mà mọi người xung quanh b, hoặc thì cắm đầu làm, hoặc thì bảo bạn cắm đầu đi, phải cứng lắm mới nghĩ khác đi được.

Đến hồi tôi tốt nghiệp, tôi không biết tại sao tôi phải đóng thuế, và đóng làm sao. Tôi cũng không biết sửa xe máy. Má, tôi còn không biết là khi rủ con gái đi chơi, câu "Đi đâu cũng được" là không chấp nhận được (nhưng mà lũ con gái thì nói câu đó thì bình thường, WTF). Nhưng mà tôi biết làm những thứ đơn giản như cái file excel nghe hoành tráng và phức tạp, gán cho nó cái tên bác học "database". Và người ta trả tôi cả đống tiền để làm mọi thứ tôi đụng vào nghe phức tạp.


 (Unrelated, but, everyone, me everyday)

Mà thực ra là, người ta đưa tôi nhiều tiền quá, đủ để mua kem cả đời ăn không hết. Nhưng hoá ra ăn nhiều kem vậy không hạnh phúc như hồi 6 tuổi tôi tưởng. Dù thì rằng ăn cây kem bự hơn thằng nhỏ đứng bên cạnh vẫn ngầu lắm.

Khi không có gì chơi, tôi thường tưởng tượng cuộc đời tôi đầy những lỗ hổng cần phải được chắp vá. Lớn dần, tôi học được là so đo cây kem của mình với con nít là xấu xa. Má thằng nhỏ bảo tôi vậy. Tôi biết nói chuyện với mấy đứa con gái hơn một tẹo. Tôi cũng bắt đầu ghét mấy người cứ đụng vô cái gì có hàng có cột là kêu database. Xin lỗi, mình anh có quyền đó thôi.

Tôi không nghĩ cắm đầu vô sách vở với bút chì là mọt sách. Nói thiệt, nói chuyện với mấy cái giọng trong đầu tôi vui hơn gặp mặt ối người. Nhưng mà nếu tôi có con, và nó ghét sách như ba nó ghét hột vịt lộn, thì cũng bình thường. Nếu bạn đi phỏng vấn, hay chuẩn bị đi phỏng vấn, chắc có người đã hỏi bạn câu thần thánh "5 năm nữa em muốn mình như thế nào?". Thì lật bàn đi về luôn cho rồi. Nói thiệt, chả có cách nào biết được 5 năm nữa bạn ra cái giống gì đâu. Nhưng mà bạn được quyền chọn phương tiện để dùng trong 5 năm đó, xe đạp, máy bay, hay chân đất cũng được. Chọn thứ bạn thích ấy. Ngồi học và kiếm điểm chỉ là một trong vô vàn thứ bạn có thể làm trong mấy mươi năm. Tập trung quá vào một việc là bỏ qua nhiều khả năng và cơ hội khác. Giống như mù màu nhìn vào cầu vồng.

P/s: Có rất ít người mù màu hoàn toàn, phần lớn họ chỉ không nhìn thấy được nhiều màu sắc như mắt bình thường. Và mắt của con người nói chung cũng là hơi hơi mù màu, khi so sánh với con tôm tích. Mọi thứ đều tương đối.

src: southernfriedscience.com